Хуыцау

Хуыцау
(мн. хуыцæуттæ)
I
Бог
II миф.
Хуыцау – зæхх сфæлдисæг, уæларвцæрæг, фенæн кæмæн нæй, ахæм сæйраг бардуаг ирон мифологийы. Арæх æй хонынц Хуыцæутты Хуыцау дæр, уымæн æмæ иннæ ирон бардуæгтæ – дзуæрттæ йæ дæлбар уыдысты. Уæларвбæсты цæргæйæ, Хуыцау зоны, зæххыл цыдæриддæр цæуы, уый. Арв æмæ зæххы ‘хсæн йæ рæстаг лæг у Уастырджи. Нарты каджыты Хуыцау фæцис уæларвцæрджыты фарс Нартимæ тохы, у номдзыд нарт Батрадзы марджытæй. Хуыцауы номимæ баст сты æртæ ирон кувæндоны – Реком, Мыкалгабыртæ, Таранджелоз, кæцытæ фæзындысты, Батрадзы куы бабын кодта, уæд ыл цы æртæ цæссыджы æрæппæрста, уыдон кæм æрхаудысты, уыцы ран. Хуыцау Нарты ралгъыста, сæхи Хуыцауимæ æмдых æмæ æмбар кæй схуыдтой, уымæ гæсгæ, æмæ сæ æппынфæстæг сафгæ дæр фæкодта, æнустæм кады фæдыл æнустæм цардыл йæ къух чи ауыгъта, уыцы нæртон адæмы. Ирон адæмы хъуыдымæ гæсгæ, Хуыцаумæ нæ уыд, сæ царды алыхуызон къабæзтимæ баст чи уыдаид, ахæм сæрмагонд функцитæ, æмæ йын уымæ гæсгæ нæ уыдис сæрмагонд кувæндон æмæ нæ агуырдта «персоналон» нывонд æмæ кувинæгтæ. Рагзаманты иуæй-иу ирон хъæуты уыдис Хуыцауы кувæндæттæ. Зæгъæм, Хуыцауы дзуар Лæцмæ ‘ввахс Куырттаты комы. Ирон адæм Хуыцауæн уæлдай кад æмæ аргъ кæй кæнынц, ууыл дзурæг у, цыфæнды фынгыл дæр фыццаг сидт кæддæриддæр кæй уыдис æмæ кæй вæййы Хуыцауы номыл.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Полезное


Смотреть что такое "Хуыцау" в других словарях:

  • ХУЫЦАУ — тж. ИУНÆГ СТЫР ХУЫЦАУ Ирон адæм æнусты дæргъы мингай азты табу кæны, кувы æмæ нымдгæнгæ царды хорздзинæдтæ куры Дунескæнæг Иунæг Стыр Хуыцауæй. Ирон адæмы зонды раджы ныффидар, чырыстон, пысылмон дин нæ, фæлæ ма иннæ рагондæр динтæ дæр куы нæма… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХУЫЦАУ ЗÆГЪÆД — Кæйдæр кæмæндæр фæнды хорздзинад. Дай бог. Хуыцау зæгъæд, æмæ... цы райгас уа, цы суа æцæг парти, адæмы парти. (Х. 1993. 29.) …   Фразеологический словарь иронского диалекта

  • Хуыцауæхсæвы куывд I — см. Хуыцауæхсæвы куывд I – перевод – Хуыцау, табу Дæхицæн, Хуыцау! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцау, мæнæ ацы кувæг адæм – Дæ фæдзæхст, Де уазæг! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцау, нæ сыгъдæг нывондæй арæм Мигъдауы рухс дзуæртты ном æмæ сын барст уæд. – Оммен,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хуыцауæхсæвы куывд I – перевод — см. Хуыцауæхсæвы куывд I Молитва в Хуыцауахсав I – Хуыцау, табу Тебе, Хуыцау! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцау, возьми под Свое покровительство верующий в Тебя народ; – Оммен, Хуыцау! – Хуыцау, эту жертву мы принесли светлым божествам Мигдауа. Да будет… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хуыцауæхсæвы куывд III — см. Хуыцауæхсæвы куывд III – перевод – О Дунерафæлдисæг Цытджын Хуыцау, Нæ кувинæгтæ Дын барст уæнт æмæ нæ Де уазæг бакæн. – Оммен, Хуыцау! – Де сконд зæдтæ ‘мæ Дауджыты хорзæхæй Дæ кувæг адæм хайджын уæнт! – Оммен, Хуыцау! – О рухс Мады Майрæм,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хуыцауæхсæвы куывд III – перевод — см. Хуыцауæхсæвы куывд III Молитва в Хуыцауахсав III – О Дунесканаг Хуыцау, возьми нас под Свое покровительство и прими наши подношения. – Оммен, Хуыцау! – Пусть верующий в Тебя народ будет наделен милостью Твоих дзуаров и дуагов! – Оммен,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хуыцауæхсæвы куывд II — см. Хуыцауæхсæвы куывд II – перевод – Дунедарæг Иунæг Кадджын Хуыцау, табу Дæхицæн! Ды нæ радтай зæххыл цæрынæн. Бирæ фарн æмæ амондæй хайджын чи у, уый æмбал нæ фæкæн! – Оммен, Хуыцау! – Hæ фыдæлты Зæронд Уастырджи! Сау хохы бæрзонд – дæ бадæн,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хуыцауæхсæвы куывд II – перевод — см. Хуыцауæхсæвы куывд II Молитва в Хуыцауахсав II – О Единый Облеченный славою Хуыцау, табу Тебе! Ты создал нас для жизни на земле, Так уподобь тем, кого наделил счастьем и фарном! – Оммен, Хуыцау! – О древний Уастырджи наших предков! Восседая… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хуыцау – перевод — см. Хуыцау Хуыцау – в осетинской мифологии единый великий бог – творец земли, небожитель, невидимое верховное божество, называвшееся часто Хуыцауты Хуыцау («бог богов»), так как все другие осетинские божества – дзуары – подчинялись ему. Живя на… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХУЫЦАУ ЙÆ ЗОНÆГ — см. ХУЫЦАУ ЙÆ ДÆСНЫ Ничи йын ницы зоны, ничи йын ницы æмбары, бæрæг нæу (чи, цы, кæд æ.а.д.) Бог знает. Цæуынц Царциатæ, хуыцау йæ зонæг, цас фæцыдысты, сæ бæстæй адард сты. (Ф. 1990, 6.) Кæдæм та фæраст уыдзысты, хуыцау йæ зонæг. Ныхасгæнгæ та… …   Фразеологический словарь иронского диалекта


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»